Ai chịu trách nhiệm về quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng sai sự thật?

Chiều 7/11, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, đại biểu Tao Văn Giót (đoàn Lai Châu) chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) về giải pháp xử lý việc quảng cáo thực phẩm chức năng và thuốc sai sự thật trên không gian mạng. Đại biểu cho biết, thời gian qua, có tình trạng các trang mạng xã hội như Zalo, Facebook, Tiktok, Youtube hoặc các website có máy chủ ở nước ngoài quảng cáo các thực phẩm bảo vệ sức khỏe chưa được thẩm định, nội dung quảng cáo không đúng.

Thực tế, quảng cáo thực phẩm như thuốc chữa bệnh sử dụng danh nghĩa của các cơ quan như y tế, cắt ghép hình ảnh của VTV, Bộ Y tế và các bệnh viện; đưa ý kiến phản hồi của người bệnh, người nổi tiếng để quảng cáo thực phẩm có tác dụng điều trị bệnh vẫn diễn ra khá phổ biến và phức tạp, gây nhầm lẫn và thiệt hại cho ng??ời tiêu dùng, nhất là người dân ở vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng ít thông tin.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp để xử lý vấn đề này một cách căn cơ, lâu dài theo đúng tinh thần của Nghị quyết 75 năm 2022, Kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV?

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, liên quan đến vấn đề quảng cáo thực phẩm chức năng và thuốc sai sự thật trên không gian mạng, thì cơ bản những quảng cáo này thực hiện trên các mạng xã hội và đặc biệt là các mạng xã hội xuyên biên giới. Do vậy, cơ quan chức năng đã đạt được một cơ chế làm việc với các mạng xã hội này để tiến hành tháo gỡ các thông tin sai sự thật, quảng cáo sai sự thật, thông tin xấu độc. Vấn đề này đã được thể chế hóa trong các văn bản pháp luật, bao gồm trách nhiệm của mạng xã hội và thời gian tháo gỡ.

Theo Bộ trưởng, hiện nay, việc thực thi các yêu cầu quản lý Nhà nước về tháo gỡ thông tin sai sự thật trên các mạng xã hội, trong đó có cả các mạng xã hội, được triển khai rất nghiêm.

“Vấn đề là phải phát hiện và báo c??o đ??? tháo gỡ. Hiện nay, Bộ, ngành, địa phương nào quản lý cái gì trong thế giới thực thì phải di chuyển lên không gian mạng và thực hiện việc quản lý lĩnh vực đó trên không gian mạng. Nếu thực thi gặp khó khăn, sẽ có sự hỗ trợ của hai bộ nòng cốt là Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an. Nhưng nhiệm vụ chính vẫn phải là các bộ chuyên ngành. Nói về thuốc, thực phẩm chức năng, cái nào đúng, cái nào sai, quảng cáo đúng hay sai thì thuộc trách nhiệm của Bộ Y tế”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Bộ trưởng cho rằng, hiện nay các bộ, ngành, các địa phương lên không gian mạng chưa nhiều và cứ nghĩ đây là trách nhiệm riêng của Bộ Thông tin và Truyền thông hay Bộ Công an: “Tôi cho rằng, cần thay đổi nhận thức này. Tôi rất mong muốn, chúng ta xác định trách nhiệm của Bộ, ngành, của địa phương mình trong thế giới thực như thế nào thì làm điều đó ở trên không gian mạng như vậy. Trong quá trình tháo gỡ thông thông tin xấu độc, sai sự thật gặp khó khăn gì thì gửi công văn đến Bộ Thông tin và Truyền thông, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ”.

Sẽ thể chế hóa việc xác thực danh tính fanpage

Chất vấn Bộ trưởng Bộ TT&TT, đại biểu Võ Thị Minh Sinh (đoàn Nghệ An) đánh giá rất cao nỗ lực của ngành và đồng tình cao với Báo cáo số 510 với nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Đặc biệt, đại biểu rất tâm đắc với kết quả có thể nói là đột phá trong triển khai làm việc với các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới như Facebook, Google hay Tiktok để yêu cầu họ tuân thủ pháp luật Việt Nam và Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội về cẩm nang nhận diện, xử lý thông tin giả cho ng??ời sử dụng.

Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều tổ chức, cơ quan trong hệ thống chính trị có fanpage trên Facebook, rất hiệu quả trong công tác tuyên truyền, tương tác với người dân nhưng chưa được cấp tài khoản có tính chính thống.

Với thực tế trên, đại biểu Võ Thị Minh Sinh đề nghị Bộ cho biết giải pháp để hỗ trợ định hướng và chính thống hóa các trang này nhằm đảm bảo an toàn, tránh rủi ro, mất kiểm soát điều hành hoặc trách nhiệm của các trang này đối với xã hội?

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, hiện nay rất nhiều tổ chức có trang trên mạng xã hội và mong muốn trang đó được xác thực. Thông qua sự xác thực đó để truyền tải thông tin đến xã hội và thể hiện uy tín của trang.

Theo Bộ trưởng, hiện nay, một số nền tảng mạng xã hội có sẵn và hỗ trợ tính năng này. Ví dụ như Facebook có "tích xanh". Khi cung cấp đầy đủ thông tin, được xác thực là tổ chức đó, họ sẽ cấp "tích xanh". Khi người dùng thấy "tích xanh" thì sẽ thấy được uy tín của tổ chức đó.

Tuy nhiên, chưa phải tất cả các mạng xã hội đã có chức năng xác thực như Facebook. Do vậy, Bộ TT&TT đã làm việc với mạng xã hội chưa có để phát triển chức năng này.

“Cơ bản đến hết năm nay, các mạng xã hội lớn sẽ có chức năng này và Bộ TT&TT sẽ thể chế hóa chức năng này trong một nghị định dự kiến ký vào quý 4/2023 về nội dung trên Internet”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói./.