Diễn đàn Hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ 2024: Đổi mới sáng tạo hướng tới phát triển bền vững

Sáng ngày 15/11, tại Hà Nội, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN, phối hợp cùng Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Đại học Troy (Hoa Kỳ) tổ chức Diễn đàn Hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ 2024 với chủ đề “Đổi mới hướng tới phát triển bền vững”.

Diễn đàn là một trong chuỗi hoạt động quan trọng kỷ niệm 50 năm ngày truyền thống của Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN (1974-2024). Sự kiện cũng là một trong các hoạt động nhân dịp kỷ niệm 1 năm nâng cấp quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện và hướng tới dấu mốc 30 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Hoa Kỳ (1995-2025).

Trong bối cảnh quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ tiếp tục trên đà phát triển tích cực, nổi bật nhất là việc hai nước đã nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Joe Biden (10-11/9/2023), Diễn đàn là sự kiện quan trọng nhằm thúc đẩy hợp tác song phương trong bối cảnh quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vừa đạt cột mốc 1 năm, cũng như nhìn lại chặng đường 30 năm, từ bình thường hóa quan hệ đến Đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam và Hoa Kỳ, qua đó nhấn mạnh sự phát triển sâu rộng và bền vững trong các lĩnh vực đầu tư, thương mại, đổi mới sáng tạo và giáo dục.

Trong những năm qua, Hoa Kỳ tiếp tục giữ vững vị trí là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, trong khi Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn thứ 8 của Hoa Kỳ và là đối tác thương mại quan trọng nhất trong khu vực ASEAN. Cụ thể, kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước ghi nhận mức tăng tr??ởng đáng kể, trung bình 16% mỗi năm. Tính đến 8 tháng đầu năm 2024, kim ngạch thương mại song phương đạt gần 88 tỷ USD, tăng 22% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt 77,9 tỷ USD (tăng 24,5%), còn nhập khẩu từ Hoa Kỳ là 9,8 tỷ USD (tăng 5,3%).

Đặc biệt, Hoa Kỳ lần đầu tiên trở thành thị trường lớn nhất cho nông lâm thủy sản của Việt Nam, với kim ngạch đạt 8,58 tỷ USD, chiếm 21,4% tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này.  Về đầu tư, Hoa Kỳ hiện là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 11 tại Việt Nam, với hơn 1.340 dự án có tổng vốn đầu tư hơn 11,8 tỷ USD.

Chính vì vậy, Diễn đàn Hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ với chủ đề: "Đổi mới sáng tạo hướng tới phát triển bền vững" được kỳ vọng không chỉ có sức ảnh h??ởng và lan tỏa quốc tế, kết nối trực tiếp cộng đồng học giả, nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp giữa Việt Nam và Hoa Kỳ mà còn hướng tới mục tiêu kết nối dòng chảy thương mại, dịch vụ và đầu tư giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, tập trung vào các xu hướng gần đây như ngành công nghiệp chip và bán dẫn, ngành đào tạo nhân lực chất lượng cao, khoa học và công nghệ, thúc đẩy năng lượng hiệu quả và bảo vệ môi trường.

Phát biểu chào mừng sự kiện, Phó Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Đồng Huy Cương cho biết, kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1995 và đặc biệt hai nước đã nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững vào năm 2023, Việt Nam và Hoa Kỳ đã chứng kiến tiến bộ đáng kể trong việc tăng cường hiểu biết lẫn nhau, củng cố lòng tin và thúc đẩy hợp tác trên tất cả các lĩnh vực đã từng được Tổng thống Joe Biden và Tổng Bí thư Tô Lâm ghi nhận trong cuộc hội đàm tháng 9 vừa qua.

Phương châm của Việt Nam trong sự phát triển quan hệ với Hoa Kỳ là “gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai. Mở đầu bài phát biểu tại Tuần lễ cấp cao Đại hội đồng Liên Hợp Quốc khóa 79, Tổng thống Joe Biden khẳng định, việc nâng cấp quan hệ đối tác Việt Nam – Hoa Kỳ lên mức cao nhất minh chứng cho sự bền bỉ của tinh thần con người và khả năng hòa giải. Điều đó cũng chứng tỏ rằng đằng sau sự kinh hoàng của chiến tranh vẫn có con đường để tiến về phía trước. Mọi thứ có thể trở nên tốt đẹp hơn.

Tại sự kiện kỷ niệm 1 năm Việt - Mỹ nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện ở New York ngày 22/9, Tổng Bí thư Tô Lâm nhận định, quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ là kết quả của nỗ lực không ngừng của nhiều thế hệ lãnh đạo, Chính phủ, Quốc hội và nhân dân hai nước trong việc hàn gắn và xây dựng lòng tin sau chiến tranh. Quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện, dựa trên các nguyên tắc tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế và độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nhau, sẽ mở ra những cơ hội mới cho tình hữu nghị và hợp tác giữa hai nước.

Ông Đồng Huy Cương tin t??ởng rằng sự kiện sẽ là diễn đàn quan trọng để các học giả, nhà kinh tế, chính trị gia, nh?? ngoại giao và doanh nhân đánh giá thành tựu, hạn chế, và thảo luận về cách thức khai thác tối đa tiềm năng của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ. “Mục tiêu của chúng ta là xây dựng một mối quan hệ mang lại lợi ích cho nhân dân hai nước và góp phần vào hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới, như đã được khẳng định trong Tuyên bố chung của Lãnh đạo hai nước”, Phó Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam nhấn mạnh.

Phát biểu tại sự kiện, PGS.TS. Đào Thanh Trường, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, là một trong những tổ chức giáo dục hàng đầu Việt Nam, và được xếp hạng trong nhóm 401-600 trường Đại học hàng đầu thế giới bởi Times Higher Education, Đại học Quốc gia Hà Nội (VNU) cam kết quốc tế hóa giáo dục, thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa Việt Nam và các quốc gia trên toàn thế giới, bao gồm cả Hoa Kỳ. VNU cam kết thực hiện sứ mệnh quốc gia, không chỉ thông qua phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao mà còn thông qua nghiên cứu chiến lược, tư vấn chính sách và thúc đẩy hội nhập quốc tế của Việt Nam.

PGS.TS. Đào Thanh Trường nhấn mạnh, Diễn đàn Hợp tác Việt Nam – Hoa Kỳ 2024 không chỉ là một sự kiện học thuật mà còn cung cấp một góc nhìn toàn diện về quan hệ đối tác song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Diễn đàn tạo cơ hội cho các nhà lãnh đạo, chuyên gia và học giả hai nước thảo luận và trao đổi ý t??ởng về các hướng phát triển trong các lĩnh vực như thương mại, đầu tư, giáo dục và đổi mới sáng tạo hướng tới phát triển bền vững.

Cũng tại Diễn đàn, PGS.TS. Nguyễn Trúc Lê, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết, Diễn đàn sẽ tập trung thảo luận và đưa ra các khuyến nghị chính sách hiệu quả và kịp thời, có thể mang lại lợi ích cho hai quốc gia.

Trong đó, tập trung vào những điểm nghẽn hiện nay trong hợp tác đầu tư, thương mại, giáo dục và đổi mới giữa Việt Nam và Hoa Kỳ; những vấn đề cấp bách nhất cần giải quyết, những điều kiện để thúc đẩy hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ ngày càng hiệu quả, góp phần thúc đẩy nền kinh tế xanh, bền vững và chuyển đổi số ở Việt Nam; khuyến nghị về giải pháp, lộ trình thực hiện các sáng kiến này trong ngắn hạn (2030) và dài hạn (2045).

Diễn đàn Hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ bao gồm một phiên toàn thể (gồm các bài tham luận đến từ các diễn giả Việt Nam và Hoa Kỳ); và hai phiên thảo luận bàn tròn: Phiên thảo luận bàn tròn 1: “Hợp tác Đầu tư và Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ”, trong đó tập trung vào xu hướng tăng tr??ởng thương mại song phương, cơ hội và thách thức trong chuỗi cung ứng, đầu tư FDI, năng lượng tái tạo và phát triển bền vững. Phiên thảo luận này sẽ mở rộng về các biện pháp thúc đẩy hợp tác doanh nghiệp và chuyển giao công nghệ, cũng như các chiến lược ESG (môi trường-xã hội-quản trị).

Phiên thảo luận bàn tròn 2: “Hợp tác Đổi mới Sáng tạo và Giáo dục hướng tới Phát triển bền vững”, hướng tới thúc đẩy đổi mới trong giáo dục và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, phát triển giáo dục STEM, kỹ năng số và vai trò của đại học trong nghiên cứu ứng dụng. Các ứng dụng công nghệ số và AI trong giáo dục cũng sẽ được thảo luận nhằm tăng cường giáo dục bền vững và nhận thức về môi trường./.