Phát hiện sớm, điều trị đúng, kịp thời sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là bệnh do virus Dengue gây nên, muỗi Aedes aegypti là côn trùng trung gian truyền bệnh chủ yếu. Vì vậy khi thời tiết, môi trường phù hợp cho muỗi phát triển, bệnh dịch phát triển, đó là có nước đọng cho muỗi đẻ trứng và nhiệt độ cao trên 25 độ C. Bệnh sốt xuất huyết Dengue có biểu hiện lâm sàng đa dạng, diễn biến nhanh chóng từ nhẹ đến nặng. Bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục. 

Chia sẻ về những dấu hiệu nhận biết bệnh sốt xuất huyết, Bác sỹ chuyên khoa 2 Vũ Hoài Nam, Trưởng Khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Hữu Nghị cho hay: Người dân có thể nhận biết mình mắc bệnh sốt xuất huyết khi có các dấu hiệu: Sốt cao đột ngột, liên tục; nhức đầu, chán ăn, buồn nôn; da xung huyết; đau cơ, đau khớp, nhức hai hố mắt. Từ ngày thứ tư trở đi thường xuất hiện chấm xuất huyết ở dưới da, chảy máu chân răng hoặc chảy máu mũi. Khi có các dấu hiệu này, người bệnh cần đến các cơ sở y tế để khám và xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh.

Theo bác sỹ Vũ Hoài Nam, bệnh sốt xuất huyết có thể theo dõi đi???u trị tại nhà bởi nhân viên y tế. Người bệnh cần được khám và xét nghiệm máu hàng ngày, đặc biệt là giai đoạn ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh. Những trường hợp cần xem xét nhập viện đi???u trị là: những người sống một mình; nhà xa cơ sở y tế, không thể nhập viện kịp thời khi bệnh trở nặng; gia ??ình không có khả năng theo dõi sát; trẻ nhũ nhi; người thừa cân béo phì; phụ nữ có thai; người lớn tuổi (≥60 tuổi); người bị bệnh mạn tính đi kèm (thận, tim, gan, hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) kém kiểm soát, đái tháo đường, thiếu máu tan máu...).

Người bệnh đi???u trị tại nhà cần đến bệnh viện khám lại ngay khi có các biểu hiện: thấy khó chịu hơn mặc dù sốt giảm hoặc hết sốt; không ăn, uống được; nôn ói nhiều; đau bụng nhiều; tay chân lạnh, ẩm; mệt lả, bứt rứt; chảy máu mũi, miệng hoặc xuất huyết âm đạo; trên 6 giờ không đi tiểu; có biểu hiện hành vi thay đổi, như: lú lẫn, tăng kích thích, vật vã hoặc li bì.

Đối với cách chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết tại nhà, bác sỹ Vũ Hoài Nam lưu ý, người bệnh cần được nghỉ ngơi tuyệt đối; Cho người bệnh uống nhiều nước; Mắc màn và xịt thuốc đuổi muỗi cho bệnh nhân khi nằm nghỉ và ngủ; Có thể dùng paracetamol để giảm sốt và giảm đau; Khi có dấu hiệu bệnh trở nặng, đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế gần nhấtĐể hạn chế muỗi cần phun thuốc diệt muỗi định kỳ, tích cực làm vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, tránh tạo các vũng nước đọng, như: úp ngược chum vại không dùng, nuôi cá, thả hóa chất diệt bọ gậy, lăng quăng; nằm màn, tránh đến các nơi tối tăm để tránh muỗi đốt.

Hiện nay có tình trạng một số người dân chủ quan với bệnh, không đến cơ sở y tế để đi???u trị sốt xuất huyết dẫn đến trở nặng. Vì vậy, bác sỹ Vũ Hoài Nam khuyến cáo: Sốt xuất huyết là bệnh do virus gây ra, hiện nay không có thuốc đi???u trị đặc hiệu, đi???u trị chủ yếu là đi???u trị triệu chứng như h??? s??t, bù dịch, chăm sóc dinh dưỡng... Tuy nhiên, diễn biến của bệnh rất đa dạng, từ nhẹ đến rất nặng, thậm chí là tử vong. Tỷ lệ bệnh nhân tiến triển nặng khá cao, khi có biến chứng nặng, việc xử lý đi???u trị rất khó khăn, tốn kém.

Việc thăm khám và theo dõi bởi nhân viên y tế, cơ sở y tế nhằm phát hiện sớm, theo dõi sát sao những diễn biến trong từng giai đoạn của bệnh sẽ giúp phát hiện các dấu hiệu cảnh báo, dấu hiệu chuyển nặng, chẩn đoán sớm, đi???u trị đúng, kịp thời, từ đó giảm nguy cơ biến chứng nặng và tử vong..

Bộ Y tế vừa ban hành "Hướng dẫn chẩn đoán và đi???u trị sốt xuất huyết Dengue áp dụng tại các cơ sở khám, chữa bệnh trong cả nước", thay thế "Hướng dẫn chẩn đoán và đi???u trị sốt xuất huyết Dengue" ban hành kèm theo Quyết định số 3705/QĐ-BYT của Bộ Y tế ban hành ngày 22/8/2019.

Trong hướng dẫn mới này, Bộ Y tế cũng đưa ra 8 trường hợp cần xem xét chỉ định nhập viện khi mắc bệnh gồm: Người bệnh sống một mình; nhà xa cơ sở y tế, không thể nhập viện kịp thời khi bệnh trở nặng; gia ??ình không có khả năng theo dõi sát; trẻ nhũ nhi; dư cân, béo phì; phụ nữ có thai; người trên 60 tuổi; bệnh mạn tính đi kèm (thận, tim, gan, hen, COPD kém kiểm soát, đái tháo đường, thiếu máu tan máu...).

Theo Bộ Y tế, phần lớn các trường hợp mắc sốt xuất huyết đều được đi???u trị ngoại trú và theo dõi tại y tế cơ sở. Tuy nhiên trong quá trình diễn biến, bệnh có thể chuyển từ mức độ nhẹ sang nặng, vì vậy khi thăm khám cần phân độ lâm sàng để tiên lượng bệnh và có kế hoạch xử trí thích hợp. Phát hiện sớm và hiểu rõ những vấn đề lâm sàng trong từng giai đoạn của bệnh giúp chẩn đoán sớm, đi???u trị đúng, kịp thời, nhằm cứu sống người bệnh./.